Πότε πρέπει να ανησυχήσω για την ομιλία του παιδιού μου;

Ένας σύντομος οδηγός για γονείς με απορίες και ανησυχίες γύρω από την ανάπτυξη του λόγου.

Εισαγωγή

Στο Παίζω και Μαθαίνω, καθημερινά ακούμε γονείς να ρωτούν:
«Μήπως έχει καθυστερήσει να μιλήσει; Πότε να ανησυχήσω; Και εγώ άργησα να μιλήσω…»

Πολλοί μας εκφράζουν αντίστοιχες ανησυχίες. Όμως κάθε παιδί είναι μοναδικό και αναπτύσσεται με τον δικό του ρυθμό. Κάποιες φορές, χρειάζεται μια μικρή στήριξη για να ξεδιπλώσει τις δυνατότητές του.

Η ανάπτυξη λόγου και ομιλίας είναι μια φυσική διαδικασία, αλλά δεν εξελίσσεται το ίδιο για όλα τα παιδιά. Υπάρχουν όμως σημάδια που μας δείχνουν πότε είναι καλό να συμβουλευτούμε ειδικό.

Πότε να ανησυχήσω;

Παρακάτω αναφέρουμε ενδεικτικά τι περιμένουμε από την ανάπτυξη λόγου ενός παιδιού:

• Μέχρι την ηλικία των 2 ετών:

– Λεξιλόγιο περίπου 50 λέξεων
– Συνδυασμός δύο λέξεων (π.χ. «θέλω νερό»)
– Κατανόηση απλών εντολών
– Δείχνει αυτό που θέλει
– Βλεμματική επαφή και διάθεση για επικοινωνία

• Μέχρι την ηλικία των 2,5 ετών:

– Χρησιμοποιεί 200–300 λέξεις
– Φτιάχνει προτάσεις 3-4 λέξεων
– Απαντά σε απλές ερωτήσεις
– Ονομάζει αντικείμενα
– Ζητά κάτι λεκτικά ή με ήχους
– Παίζει συμβολικά (ρόλοι, ζώα, καθημερινές σκηνές)

Αν αυτά λείπουν ή είναι περιορισμένα, καλό είναι να γίνει αξιολόγηση από εξειδικευμένο λογοθεραπευτή.

Τι σημαίνει η έλλειψη βλεμματικής επαφής;

Το βλέμμα είναι ο πρώτος δίαυλος επικοινωνίας. Αν ένα παιδί:
– Δεν κοιτάζει στα μάτια
– Δεν ακολουθεί το βλέμμα του άλλου
– Δεν δείχνει κοινωνικό ενδιαφέρον
…τότε μπορεί να υπάρχουν δυσκολίες στην κοινωνική επικοινωνία ή να πρόκειται για ένδειξη νευροαναπτυξιακής ιδιαιτερότητας. Η αξιολόγηση από ειδικό μπορεί να δώσει ξεκάθαρη εικόνα.

Πόσο συχνή είναι η καθυστέρηση λόγου;

– Περίπου 8–9% των παιδιών προσχολικής ηλικίας εμφανίζουν καθυστέρηση λόγου
– Τα αγόρια είναι πιο επιρρεπή
– Το οικογενειακό ιστορικό παίζει ρόλο
– Η παρατεταμένη χρήση πιπίλας ή μπιμπερό πέρα των 18 μηνών μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη του λόγου

Τι μπορεί να συμβεί αν δεν γίνει έγκαιρη παρέμβαση;

Γλωσσικές και μαθησιακές δυσκολίες:

– Περιορισμένο λεξιλόγιο
– Δυσκολία κατανόησης και σύνταξης
– Προβλήματα ανάγνωσης και γραφής

Κοινωνικές επιπτώσεις:

– Δυσκολία στο παιχνίδι και στην επικοινωνία με συνομηλίκους
– Περιθωριοποίηση
– Αδυναμία έκφρασης αναγκών και συναισθημάτων

Συναισθηματικές συνέπειες:

– Απογοήτευση και ξεσπάσματα
– Μειωμένη αυτοεκτίμηση
– Άγχος και απομόνωση

Τι μπορούμε να κάνουμε στο σπίτι;

– Ζητάμε από το παιδί να προσπαθήσει να εκφραστεί – ακόμα και με ήχους ή χειρονομίες
– Δεν το «διαβάζουμε» αμέσως – του δίνουμε χώρο να εκφραστεί
– Ενθαρρύνουμε το δαχτυλοδείξιμο – δείχνει πρόθεση επικοινωνίας
– Διαβάζουμε μαζί, σχολιάζουμε εικόνες
– Παίζουμε ρόλους και φανταστικά σενάρια
– Αφουγκραζόμαστε τις στιγμές που προσπαθεί να επικοινωνήσει

Κάθε μικρή αλληλεπίδραση μπορεί να γίνει ευκαιρία για γλωσσική ανάπτυξη, αρκεί να την αγκαλιάσουμε με αγάπη και επίγνωση.

Η δύναμη της πρώιμης παρέμβασης

Η πρώιμη παρέμβαση σώζει χρόνο, ενέργεια και απογοήτευση. Ο εγκέφαλος του μικρού παιδιού είναι σαν πλαστελίνη — διαμορφώνεται και αναπτύσσεται με εντυπωσιακή ταχύτητα. Αν του δώσουμε τα κατάλληλα ερεθίσματα, προλαβαίνουμε δυσκολίες που ίσως προκύψουν στο σχολείο, στις σχέσεις και στην αυτοπεποίθηση.

Μαζί μπορούμε

Αν νιώθετε ότι κάτι «δεν πάει καλά», μην το αγνοήσετε. Η διαίσθησή σας είναι πολύτιμη.

Ελάτε να γνωριστούμε.
Στο Παίζω και Μαθαίνω, σας ακούμε με ενσυναίσθηση και γνώση.
Και μαζί, θα δώσουμε στο παιδί σας τα εργαλεία να επικοινωνήσει με τον δικό του μοναδικό τρόπο.

© Παίζω και Μαθαίνω
Όπως μαθαίνουν τα παιδιά να μοιράζονται, έτσι κι εμείς αγαπάμε το μοίρασμα — αλλά με τρόπους ευγενικούς!
Αν θέλετε να χρησιμοποιήσετε ή να κοινοποιήσετε αυτό το άρθρο, μην ξεχάσετε να αναφέρετε την πηγή. Είναι κι αυτό μέρος της επικοινωνίας!

Από την ομάδα του Παίζω & Μαθαίνω